La setmana passada, m’èri demandat se una lenga irregulara coma lo francés es un vertadèr avantatge peus dròlles qu’an d’aprénguer que la F deu mot œuf se pronóncia pas au plurau e un pialat d’autas peguejadas.

Pendent aqueth temps, los locutors d’autas lengas hèn causas fòrça mès interessantas. E aprénguer règlas sense de’n comprénguer la rason a pas jamès hèit ciutadans autonòmes.

Lavetz benlèu qu’atz trobat qu’exagerissèvi. Mes entretemps, una influenciaira sus la telaranha, que s’encuenta de règlas d’ortografia deu francés a editat un filmòt on presentava illogismes e errors istoricas de la lenga qu’an pas qu’ahortida ma pausicion. S’apèra Athena Sol. Doncas pichon torn de las gaujoserias que cau saber per passar pas per un colhon:

1. Charrette a duas R mes chariot n’a pas qu’una. E totun vengon totis dus deu latin carrus.

2. Résonner a duas N, mes résonance n’a pas qu’una.

3. Crédit a una T per rapòrt au verbe créditer solide, medisha causa per édit e éditer, mes lavetz abri e abriter?

4. S’ensenha a l’escòla que lo PH veng deu grèc. I avoc una levada de paveses contra la refòrma que volèva simplificar coma las autas lengas latinas nénuphar en nenufar. Un crimi contra l’etimologia. Mes fantôme, eth, veng deu grèc tanben e lo famós nénuphar … de l’arabe.

5. Lo mot poids a una D per error! Se cresèva que venguèva deu latin pondus, mes non pas, veng de pensum, e doncas la D es una error.

6. I avosse qu’aquò! Se bota un Y a style pr’amor que, encara per error, se cresèva a un moment que venguèva deu grèc. E ben non pas, es latin, veng de stilus.

7. S’apreng a l’escòla qu’un accent circonflèx remplaça una S que’s caduda. Es gaireben vertat. Se bota un accent sus trône lavetz que veng de thronus.

Bon, vaquí, nos estancam aquí, am plan comprés que la lenga francesa e la logica son duas causas plan diferentas. Imaginatz lo temps que passan los escolièrs de l’Estat francés a aprénguer de respectar las errors deu passat vengudas règlas ...